Ở tuổi 40+, đau khớp gối là một triệu chứng khá phổ biến, và nguyên nhân có thể đến từ nhiều yếu tố — không chỉ do tuổi tác.
1. Nguyên nhân thường gặp ở tuổi 40+
(Có thể đơn lẻ hoặc phối hợp nhiều nguyên nhân)
-
-
Sụn khớp bị mòn dần theo thời gian, mất độ trơn láng.
-
Hay gặp ở người đứng nhiều, bê vác, chơi thể thao quá tải, hoặc từng chấn thương gối.
-
-
-
Do vận động quá sức hoặc sai tư thế.
-
Thường đau kèm sưng nhẹ quanh khớp.
-
-
Chấn thương cũ để lại di chứng
-
Rách sụn chêm, tổn thương dây chằng trước đây có thể gây đau tái phát.
-
-
-
Gout, viêm khớp dạng thấp, hoặc tiểu đường ảnh hưởng đến khớp.
-
-
Béo phì hoặc tăng cân nhanh
-
Tăng áp lực liên tục lên khớp gối.
-
-
Lệch trục chân (chân vòng kiềng, chân chữ X)
-
Làm phân bố lực không đều, dẫn đến thoái hóa sớm một bên khớp.
-
2. Cách khắc phục & phòng ngừa
(Nguyên tắc: giảm tải – tăng sức bền – bảo vệ khớp)
Thay đổi lối sống
-
Kiểm soát cân nặng: Giảm 5–7 kg có thể giảm đáng kể áp lực lên gối.
-
Tập luyện hợp lý:
-
Nên: đạp xe nhẹ, bơi lội, đi bộ trên mặt phẳng, yoga cho khớp.
-
Tránh: chạy đường dài, nhảy cao, squat sâu hoặc leo dốc nhiều.
-
-
Khởi động kỹ trước tập, kéo giãn cơ quanh gối (đùi trước, đùi sau, bắp chân).
Hỗ trợ & bảo vệ khớp
-
Dùng nẹp gối hoặc băng thun khi vận động nhiều.
-
Mang giày đệm tốt, tránh giày cao gót hoặc dép mỏng đế.
-
Chườm ấm buổi sáng, chườm lạnh sau khi vận động quá sức hoặc có sưng.
Dinh dưỡng
-
Tăng thực phẩm giàu omega-3 (cá hồi, cá thu), vitamin D, canxi (sữa, hải sản nhỏ ăn cả xương).
-
Có thể bổ sung collagen type II, glucosamine, chondroitin nếu bác sĩ chỉ định.
Điều trị y khoa
-
Thuốc giảm đau – kháng viêm ngắn hạn (theo đơn).
-
Vật lý trị liệu: sóng ngắn, hồng ngoại, tập phục hồi chức năng.
-
Tiêm dịch nhầy (hyaluronic acid) hoặc PRP trong một số trường hợp thoái hóa sớm.
-
Phẫu thuật chỉ khi có tổn thương nặng, không đáp ứng điều trị bảo tồn.
💡 Nguyên tắc vàng: Khi có đau gối kéo dài >2 tuần, hoặc kèm sưng, kẹt khớp, mất khả năng duỗi/gập, nên đi khám chuyên khoa xương khớp hoặc chấn thương chỉnh hình để chụp X-quang hoặc MRI xác định nguyên nhân.
Bảng phân biệt nguyên nhân đau khớp gối ở tuổi 40+ kèm gợi ý điều trị phù hợp:
Nguyên nhân | Đặc điểm triệu chứng | Dấu hiệu đi kèm | Gợi ý khắc phục ban đầu | Điều trị y khoa |
---|---|---|---|---|
Thoái hóa khớp gối sớm | Đau âm ỉ, tăng khi đứng lâu, leo cầu thang | Cứng khớp buổi sáng < 30 phút, có tiếng lạo xạo | Giảm cân, tập cơ đùi nhẹ, tránh leo dốc | Thuốc giảm đau, vật lý trị liệu, tiêm dịch nhầy |
Viêm bao hoạt dịch / viêm gân | Đau khu trú mặt trước hoặc cạnh gối | Sưng mềm, ấn đau, đỏ nhẹ | Nghỉ ngơi, chườm lạnh, tránh động tác gây đau | Thuốc kháng viêm, hút dịch (nếu nhiều), vật lý trị liệu |
Rách sụn chêm / tổn thương dây chằng | Đau sắc nét khi xoay, đổi hướng, gối “kẹt” | Sưng nhanh sau chấn thương, lỏng gối | Nghỉ, chườm lạnh, băng ép, nâng cao chân | MRI, nội soi khớp nếu tổn thương nặng |
Bệnh gout | Đau đột ngột dữ dội, thường về đêm | Sưng đỏ, nóng, kèm tăng acid uric máu | Tránh rượu bia, hải sản nhiều purin | Thuốc hạ acid uric, chống viêm đặc hiệu |
Viêm khớp dạng thấp | Đau cả hai gối, kèm khớp khác | Cứng khớp buổi sáng > 1 giờ | Tập nhẹ, tránh lạnh | Thuốc DMARDs, chống viêm, theo dõi lâu dài |
Béo phì / lệch trục chân | Đau tăng khi vận động, không sưng rõ | Dáng đi thay đổi, mỏi nhanh | Giảm cân, chỉnh giày dép, tập cơ đùi | Vật lý trị liệu, chỉnh hình, phẫu thuật chỉnh trục (nếu nặng) |
Bảng tập luyện mẫu 7 ngày dành cho người đau khớp gối để vừa phục hồi vừa tránh làm bệnh nặng hơn (thoái hóa nhẹ – trung bình hoặc đau do quá tải, không áp dụng khi khớp đang sưng đỏ nặng):
Ngày | Bài tập | Thời gian / Lặp lại | Ghi chú |
---|---|---|---|
Ngày 1 | Khởi động + đi bộ nhẹ trên mặt phẳng | 15–20 phút | Mang giày đệm tốt, tránh đường dốc |
Ngày 2 | Tập cơ tứ đầu đùi (ngồi ghế, duỗi gối) | 3 hiệp × 12 lần mỗi chân | Giữ 3–5 giây khi duỗi, thở đều |
Ngày 3 | Đạp xe tại chỗ tốc độ nhẹ | 20–25 phút | Yên cao vừa, tránh gập gối quá sâu |
Ngày 4 | Bơi hoặc tập dưới nước | 20–30 phút | Giảm áp lực khớp, tốt cho toàn thân |
Ngày 5 | Tập thăng bằng (đứng 1 chân, tay bám nhẹ) | 3 hiệp × 30 giây mỗi chân | Giúp ổn định khớp, tránh té ngã |
Ngày 6 | Kéo giãn cơ đùi trước & sau | Mỗi động tác 3 lần × 20 giây | Giữ nhẹ, không giật mạnh |
Ngày 7 | Nghỉ ngơi chủ động (đi bộ nhẹ hoặc yoga mềm) | 15 phút | Giúp khớp phục hồi, không cố sức |
💡 Lưu ý quan trọng
-
Không tập khi khớp đang sưng nóng nhiều hoặc đau dữ dội.
-
Tăng cường độ từ từ, không đột ngột tăng thời gian/tải.
-
Kết hợp chườm ấm trước tập, chườm lạnh sau tập nếu khớp hơi mỏi.
(BYC)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét